Klavertje

Wij zijn een familie van cremeren maar sinds kort zijn er twee dierbaren die gekozen hebben voor begraven. Over het graf van mijn schoonmoeder gaan gelukkig haar eigen kinderen maar voor het graf op het Stille Hofje van ‘mijn bejaarde’ voel ik mij verantwoordelijk.

Gisteren was een mooie dag om even langs te gaan, tenslotte was mijn zondagochtend jarenlang voor haar gereserveerd en die gewoonte slijt maar langzaam. Bovendien moet er nog iets met een steen en wat is verder nog nodig om het er verzorgd uit te laten zien zonder dat het onderhoud een nieuwe verplichting wordt?

Met dat idee sta ik daar, te kijken naar het kale zand met aan haar voeteneind het keurige tijdelijke bordje met haar naam, geboortedatum en sterfdatum. Service van het Stille Hofje. Ik ga er even bij zitten, haal herinneringen op aan onze gesprekken.

Zittend kijk ik onder het tijdelijk bordje door en zie opeens iets groens in het zand. Het zal toch niet? Maar het is wel zo: het klavertje heeft de overgang van binnen- naar buitenplant overleefd en staat er fris en groen bij. Er zitten zelfs knoppen in!

Het was het laatste plantje dat zij van haar man kreeg voor hij onverwacht overleed. Zo’n plantje dat je normaal na één keer bloeien weggooit maar dat door haar liefdevolle verzorging het jaar na jaar bleef doen. Ook al leek het soms hopeloos, hingen de blaadjes slap over de rand, toch bleken er altijd weer nieuwe groene knopjes voorzichtig boven de grond te komen.

Ik zei altijd grappend dat haar man zo toch een beetje bij haar bleef. Dat was ook de reden voor het planten van het klavertje op haar graf. En nu is mijn verhaal dat ze samen zijn, dat hij op haar gewacht heeft, en dat ze via het klavertje mij dat nu laten weten.

Nee, ik geloof niet in een leven na de dood.
Maar ik geloof wel in mooie verhalen die weergeven wat je hoopt en voelt.

Alles is anders

(Dit stukje stond eerder op http://www.zeistermagazine.nl)

Het is zondagochtend, tijd voor mijn wekelijkse bezoek aan ‘mijn bejaarde’ in De Wijngaard. Maar aan het eind van de straat ga ik niet links maar rechts en in plaats van mijn ‘bejaardenbosje’ bloemen heb ik een potje met een klavertje in mijn handen.

Ze woont namelijk niet meer in De Wijngaard, sinds afgelopen donderdag ‘woont’ ze op het Stille Hofje. Voor die overstap kreeg ze een prachtig bloemstuk mee, een ‘honey-i-blew-up-het-bejaardenbosje’-versie. En vandaag komt daar ook het klavertjes-plantje bij.

Vijftien jaar geleden was dat zo’n beetje het laatste wat haar man voor had meegebracht. Zo’n geluksklaver met zachtroze bloemen die daarna meestal een langzame dood sterft. Niet bij mevrouw Spitse. Zij gaf alles en iedereen altijd een kans om te groeien en te bloeien, ook al duurde dat soms even. Het klavertje bleef, ging soms dramatisch bijna dood maar de eerste nieuwe groene puntjes kwamen dan al door. Zo bleef haar man toch nog een beetje bij haar.

In die vijftien jaar had ze het niet gemakkelijk. Alleen, geen kinderen en beperkte sociale contacten maar eenzaam was ze niet. Lichamelijk stapelde zich langzamerhand het ene ongemak op het andere, ieder met eigen beperkingen en eigen pijn. De hernia en artrose kregen gezelschap van een niet te verwijderen niersteen, chronische blaasontstekingen en als klap op de vuurpijl een doorligwond.

Die last droeg ze zonder lastig te zijn. Ze bleef beleefd en aardig hoewel het zelfs haar soms te veel werd. Dan kon ook zij de pijn niet meer aan en moesten verzorgers er onder lijden. Maar ze bleef ze altijd dankbaar en dat zei ze ook.

Ze mocht aan de morfine maar stelde het uit. Geen pijn meer hebben leek haar heerlijk maar ze moest overtuigd worden dat ze dat ook wel echt mocht en verdiende. En met 96 heb je het eigenlijk altijd verdiend. Vind ik. Uiteindelijk deed de morfine wat hij moest doen: ze kon slapen zonder pijn en lag er ontspannen bij. Toen bleek ook dat de ongelooflijke levenskracht die haar al die tijd had overeind gehouden echt wel op was. Toch sneller dan gedacht gaf haar lichaam toe aan de moeheid en in de nacht van 17 maart kwam de Heer haar eindelijk halen. Het had voor haar al jaren eerder gemogen maar ze had geduld gehad.

Nu ligt ze op het Stille Hofje. Ze heeft geen zorgen meer en ik hoef ook niet meer voor haar te zorgen. Deze zondag heb ik nog één taak: het klaverplantje van haar man krijgt een plekje op haar graf. Zo blijven ze toch bij elkaar.

Lieve mevrouw Spitse, u heeft mij vaak genoeg bedankt. Onze reis samen is nu afgelopen en nu wil ik u bedanken.

Bedanken voor de mooie verhalen uit uw leven.

Bedanken dat u liet zien hoe belangrijk respect, beleefdheid en humor zijn.

Bedanken dat ik mocht helpen om het u af en toe wat makkelijker te maken.

Het ga u goed en ik hoop dat u daar bent waar u graag wilt zijn.