Krielkip

Bij de nationale tuinvogeltelling staan ze niet op het lijstje maar voor ons tellen wel zeker mee. De tuin van de doorzonwoning kan niet zonder ze: onze scharrelkrielkippen. Op dit moment is het een clubje van één haan en drie hennetjes maar in de loop van de jaren is de samenstelling altijd onderhevig geweest aan verandering. Oudere kippen gingen dood of verdwenen, kuikens werden geboren, haantjes uitgeplaatst en nieuwe kippen gekocht of gekregen. En jaren geleden heeft een vos het openstaande kippenhok gebruik voor een order van vijf McChicken, om mee te nemen. Sindsdien is de slaapstok een meter hoger gemonteerd maar het hok staat nog steeds open.

De huidige kippen hebben onlangs besloten dat ze ook in de struik naast het hok kunnen slapen. Wij vonden dat een minder goed idee en op een zaterdag aan het eind van de middag deden we een poging om ze uit de struik te plukken en het hok in te jagen. De kippen waren echter zwaar beledigd en kozen het hazenpad, luid tokkend fladderden ze terug de tuin in. We besloten te wachten tot ze gekalmeerd waren en het echt donker werd voor poging 2. (Kippen zien niets in het donker en blijven dan praktisch zitten als je ze wilt pakken.)

Weer terug binnen kwam na een tijdje de uitwonende zoon binnen om mee te eten. Toen hij al een half uur binnen was liet hij een foto op zijn telefoon zien en vroeg of dat misschien een van onze kippen was die hij verderop in de straat was tegengekomen?

Inderdaad, een prachtige Hollandse kriel. Drie blokken verder aan de voorkant van onze straat. Waarschijnlijk in de paniek aan de fladder geslagen en de weg kwijt geraakt.
Ik ging kijken en ja hoor, daar liep ze, heel bedaard in een voortuin. Niet van plan zich te laten vangen, ook niet met kippenvoer dat ik inmiddels gehaald had.
Intussen kwamen er verschillende buren naar buiten die de kip ook al hadden opgemerkt. Na een kwartier van de ene tuin naar de andere tuin achterna zitten en opjagen gaven we het op.

Eenmaal thuis controleerde de man het kippenhok en telde keurig drie kippen en een haan. De loslopende kip was helemaal niet van ons!

De volgende dag ging ik toch nog een keer kijken en als volleerde scharrelkip hobbelde ze vrolijk rond, buiten bereik van grijpende handen. Ik besloot het er bij  te laten.

Als ik nu door de straat loop kijk ik iedere keer even of ik haar nog zie lopen maar nee. Misschien dat iemand anders haar toch heeft kunnen vangen en naar een kippenhok gebracht. Of ze was minder streetwise dan ze dacht en is gepakt door een kat. In ieder geval is ze dan vrij en scharrelend ten onder gegaan.

Mussen

Mussen

Jaren geleden was er iemand in Vroege Vogels die vertelde over het waarom van de terugloop van het aantal mussen. Het ging om nestruimte want ze kunnen niet meer onder de pannen tegenwoordig. En om voer want de vegetatie in onze tuinen en velden was kennelijk niet meer toereikend voor hun dieet.

Om die gezellig kwetterende kudde musjes weer in de tuin te krijgen moest je voeren – niet alleen in de winter maar juist het hele jaar door.

En dat zijn we gaan doen.
Vorig jaar kwamen er naast de vele mezen en kauwen ook incidenteel één of twee mussen langs.
In het begin van dit jaar was het een klein clubje van drie tot vijf mussen.
Vorige maand resideerde eem mussengezin met drie kleine fladderaars bijna permanent in de voerkooi. Als een all-inclusive-eet-zoveel-je-wilt-resort. Een soort McFly voor mussen.
Deze maand is de aanzuigende werking zichtbaar. Regelmatig hangt een club van tien tot vijftien grote en kleine mussen op, in en rond de voerkooi.

Mussion accomplished.

Kantoortuin

Een groot deel van de dag zit ik achter mijn laptop. Tussen het tikken, mailen en twitteren door kijk ik vaak over het scherm heen naar buiten, de tuin in.

De tuin die we vorig jaar helemaal hebben laten opknappen. De oude grindtegels met onhandige op- en afstapjes werden vervangen door mooi klinkertjes maar kregen ze een tweede leven als muurtje langs een aantal opgehoogde borders. De vijver werd verplaatst en aanzienlijk vergroot, oude uit de kluiten gegroeide planten verwijderd, een paar mooie struiken goed gesnoeid en er kwam een nieuwe schutting.

En heel veel nieuwe planten. In plaats van één keer per jaar te genieten bloeiende gele struiken zouden we het hele jaar omringd worden door een groot scala aan bloeiende bodembedekkers, planten, struikjes, struiken en boompjes. Kruiwagens vol werden begin oktober de tuin ingereden en op hun plaats gezet. En zo veel als het leek in die kruiwagens, eenmaal geplant zag het er nog knap kalig uit.

Natuurlijk wisten we dat het allemaal nog moest gaan groeien. Sommige planten doken voor de winter onder, andere bleven dapper met wat groene blaadjes en kale steeltjes boven de grond. Een enkeling toonde zelfs al wat bloemetjes. De grote jongens in de tuin – de drie eiken, de gouden regen en de krent – lieten hun bladeren vallen en het werd nog een beetje kaler. Het werd steeds moeilijker om ons voor te stellen hoe het er straks in alle pracht en glorie uit zou komen te zien.

Maar de afgelopen maanden werd het warmer en de bovenblijvers toonden nieuwe, frisse blaadjes. In maart kwamen de nieuwe en de oude bolletjes op – zoals sneeuwklokjes die het verhuisbericht niet gekregen hadden en opeens midden in een nieuw pad bleken te staan.

Genietend van het al het nieuwe groen worden we nu iedere dag verrast door nieuwe planten die opeens boven komen. Voorlopig staan alleen zevenblad en gras op de verwijderlijst, van de rest hebben we vaak geen idee of het een ‘goeie’ of ‘foute’ is.

Ter vergelijking. De oude tuin. De hoek links van de eiken is helemaal volgegroeid en onbegaanbaar.

De tuin, vers na de metamorfose. Nieuwe bestrating, een pracht van een vijver, een verse, stevige schutting en nieuwe (aarden) paadjes. In de perken overal nieuwe, onwennige planten die hun draai nog moeten vinden.

En zo zag het er gisteren uit. De planten vinden hun plek, de vijver wordt al weer bewoond door salamanders. En natuurlijk helpt het ook dat de ‘grote jongens’ weer langzaam in blad komen.

Met zo’n kantoortuin wil toch iedereen thuiswerker worden?

Toeval?

Dinsdag nam ik afscheid van de gemeenteraad en maakte nog één keer gebruik van mijn spreekrecht. Ik vertelde over Bessenland.

Dat wist niemand, ook Hylke niet die als enige ‘blijver’ officieel afscheid nam van ons als collega’s. Als symbolisch cadeau had hij vier fruitplanten meegenomen. De moeilijkste, de kiwi, viel in goede aarde bij collega Pieter. Hij houdt wel van uitdagingen.
De druif was direct de keuze van Marijke en vervolgens koos Marion voor de framboos.

En ik eindigde met wat absoluut mijn eerste keus zou zijn geweest: deze prachige rode bes. Toeval of een mooie samenloop van omstandigheden?

Jonkheer van Tets krijgt een mooie plek in de voortuin, dan bemoeien in ieder geval de kippen zich niet met het oogsten.

 

Vogeltjes binnen

Vogeltjes horen niet in een kooitje. Dat geldt eigenlijk voor alle beesten. Heel vroeger hadden wij thuis wel een konijn maar dat liep los en zat ’s nachts heel luxe in een afgeschotte hoek van de keuken. Later had ik een parkiet (volgens de boekjes kon je die leren praten maar Mickey kende die boekjes niet) en ook die mocht regelmatig los vliegen. Dat werd al wat ingewikkelder want hij sloopte van alles en nog wat en stond dan ook onder curatele als een TBS-er met proefverlof.
Na de kanarie en de gekregen Mozambiquesijs besloot ik: geen kooien meer. Het resultaat was dan ook geen huisdieren meer. Voor een hond was geen tijd, wij zijn geen kattenmensen en alle andere beesten zouden in een kooitje moeten. De enige optie was nog vissen maar dat experiment hebben we na een aantal dode exemplaren ook afgesloten.

Nu is er wel een hond. En zeer scharrelige kippen met een hok waar de deur altijd van open staat. En er zijn vogels, veel vogels in de tuin. Vandaag nog zagen we de eerste staartmezen, naast de kool- en pimpelmezen en de musjes. Gisteren begon de concurrentie om het nestkastje al tussen een echtpaar koolmees en een stel boomklevers. De kauwen zijn helemaal thuis in de tuin en dat geldt ook voor de tortels, het roodborstje, de vinken en merels. En heel af en toe komt de goudvink de blits maken in zijn mooie roze vestje.

Binnen hebben we geen vogels. Maar als het aan mij ligt komen die er wel en natuurlijk niet in een kooitje. De man des huizes vindt het ook goed,  als we alles weer strak gestuct en geschilderd hebben. Dat kan dus even duren maar ze komen echt. Ooit.

Via www.devogelbon.nl

Het is een goed jaar voor…..

Het is een een uitstekend jaar voor eikels. Dat is leuk voor de vlaamse gaaien en de eekhoorns. Iets minder is het voor ons mensen want de eiken in onze tuin zijn behoorlijk aan de maat, zo’n twintig meter hoog, ze steken ruim boven het dak uit.

Enig idee hoe hard zo’n eikel aankomt na een vrije val van twintig meter?
Nu al horen we regelmatig een harde ‘pok’ wanneer er eentje neerkomt op de houten tafel.
En dan moet de herfst nog beginnen. We leggen de valhelmpjes alvast klaar.

Maar voor die tijd gaat de hele tuin op de schop. Het blijft een bostuin maar wel met een betere en evenwichtigere inrichting. De bloei en het groen worden eerlijker en gelijkmatiger verdeeld over de tuin en de seizoenen. De vijver wordt een maatje groter en vooral ook dieper zodat kikkers er ook in strenge winters in kunnen overleven. Het ratjetoe aan tegels maakt plaats voor mooie klinkertjes.
Wat blijft is de ruimte voor de kippen om te scharrelen en de voederplekken voor de vogels. Maar straks is er ook meer te vinden voor de vlinders. En is het uitzicht vanachter mijn bureau nog mooier.

Het is een goed jaar.

Kruisbessenvlaai

De komende weken word ik geholpen bij het schrijven door geschonken woorden. Vandaag is dat ‘kruisbessenvlaai’ van @buzzychain. Nieuwe woorden insturen mag, per email, twitteren naar @ingridwongworks of in het commentaar hieronder.

Is er iets leukers dan eten uit eigen tuin? Heel lang geleden kregen mijn broer en ik een eigen stukje tuin, achter de schuur. We mochten zelf bepalen wat er in kwam en in mijn geval werden dat aardbeien en ijsbloemen. Want die laatste zagen er zo fantastisch mooi uit op het zakje. Dat daar beroepsbloemen voor poseren leerde ik pas veel later van de Bescheurkalender.
De aardbeien waren ook geen doorslaand succes, de paar stuks die richting rood neigden waren al aangevreten door de merels voordat ik aan oogsten kon denken.
Een beetje jaloers was ik op mijn tante die in de tuin bessenstruiken had staan: rode en witte. En ik denk ook kruisbessen maar ik kan me niet heugen die ooit geproefd te hebben. In onze doorzonwoningtuin staan frambozen, druiven en sinds vorig jaar herfst ook blauwe bessen. De frambozen en druiven lijken een goed jaar te hebben, van de blauwe bessen zullen we dan nooit weten want de kippen weten het verschil niet tussen groen en blauw. Het zekere voor het onzekere nemend hebben ze de kleine besjes direct na de bloei alvast geoogst.

Maar terug naar de kruisbessen: ook thuis kwamen die nooit op tafel. Op Wikipedia zie ik dat de teelt in Nederland zeer beperkt is en in België wat algemener is, misschien verklaart dat de relatieve onbekendheid op onze Gooise tafel?

Gelukkig: Albert Heijn helpt een handje want deze maand is de kruisbes fruit van de maand. Zo zie je maar: toeval bestaat niet.

Voor die twee Euro krijg je 18 bessen: dat is iets meer dan een dubbeltje per stuk. De smaak doet mij denken aan wat zurige druiven, wel fris van smaak. Maar zo lyrisch als @buzzychain kan ik niet worden, dat zal wel komen door de missende bijbehorende jeugdherinnering.

Het hele gekregen woord was kruisbessenvlaai. Dat klinkt als Limburg op zijn best. Vier jaar geleden deden we daar een korte vakantie. We aten er vlaai en zuurvlees. En ik fotografeerde een hele serie kruizen langs de weg.

Dichterbij kruisbessenvlaai kan ik niet komen. Rekenen jullie het goed?

De leercurve van een kip

Het gaat goed met ons kuiken, dank u. Het groeit met de dag en slaapt al enige tijd samen met moeder op de hoge stok. Achterstevoren en nog klem onder moeders vleugel tegen het vallen.

Of het een haantje is of een hennetje blijft nog even de vraag. We hopen op het laatste want dat betekent dat we geen lastige keuze hoeven te maken. Er zijn een hoop discussies in de doorzonwoning maar dat twee hanen teveel van het goede is, daar zijn we het geheel over eens.

Intussen leert de kleine er iedere dag weer wat bij. Gisteren scharrelde het hele stel bij de buurvrouw toen ik wat voer strooide. Twee kippen en een haan stonden al snel te foerageren aan onze kant van het hek. Het kuiken was niet te zien maar wel te horen, een hoog gepiep kwam achter de struiken vandaan. Opeens zag ik een koppie door het gaas: uiterst verbaasd dat het niet meer zoals een paar dagen eerder erdoor kon stappen. Ook een tweede keer niet. Of een derde keer.

Uiteindelijk kwam zijn moeder hem halen. Of haar natuurlijk. Weer wat geleerd.

Van broeder naar moeder

Al vanaf het begin deel ik de doorzonwoning, althans de tuin, met een aantal krielkippen. En zeker in de afgelopen thuiswerkjaren is het extra genieten van het gescharrel door de tuin. Op dit moment bestaat het clubje uit een haan, twee kippen en een kuiken. De twee dames leggen regelmatig een ei en meestal in het leghokje zodat ze makkelijk te rapen zijn. Soms zoeken ze een andere plek maar dat houdt de boel spannend en maakt dat het bij ons meerdere keren per jaren pasen is.

Hoewel de dames dus regelmatig eieren leggen is de behoefte om deze uit te broeden maar heel beperkt. Zo één keer per jaar slaan de hormonen om en blijft er een kip op de eitjes zitten. Hoe dat bij anderen kippenhouders is weet ik niet maar hier is het besmettelijk en kruipt de andere hen er ook bij. Twee kippen, gezusterlijk broedend op een aantal eieren.

Helaas is dat niet altijd even succesvol. Twee jaar geleden hadden de kuikens zoveel moeite om uit het ei te komen dat ze uitgeput binnen een dag het loodje legden. Vorig jaar bleken er weer vier dode kuikentjes in een verlaten nest te liggen. Oorzaak onbekend.

Dit jaar waren we dan ook alerter. De natuur moet zijn loop hebben, dat kunnen we billijken, maar in de gaten houden en eventueel een handje helpen leek ons een goed plan. De stippelkip begon met broeden en al gauw trok het kleine zwarte kipje bij haar in. We besloten dat drie kuikens voldoende moest zijn en haalden de extra eieren weg.
Drie weken duurt het, van ei tot kuiken, en we bleven controleren.

Op een ochtend lag er een eierschaal buiten het hokje maar geen kuiken te vinden. Het zou toch niet weer een herhaling worden van de jaren daarvoor?
We verscherpten de controle en de volgende dag tilde ik de kip op en ja hoor: een prachtig klein piepkuiken.

Na het maken van de foto zette ik het beestje terug bij de moeders. Waarop de stippelkip fel uithaalde naar het kuikentje en maar net naast het koppie pikte. Ai. Hier had de natuur even vergeten een knopje om te zetten van ‘broeden’ naar ‘moederen’. Met het kuiken in de hand voerde ik telefonisch overleg met de man des huizes. Uit elkaar halen was de enige optie en proberen of de andere kip het beter zou snappen.

Het werd een apart kooitje in het kippenhok voor het kuiken en het zwarte kipje. Gelukkig ging dat goed en het kuiken zat al gauw onder moeders vleugels. De stippelkip mocht het derde ei nog uitbroeden maar dat was weinig succesvol, na een paar dagen was er nog geen barstje te zien en zetten we er een punt achter.

Intussen gaat alles weer zijn gewone gang. Haan en stippelkip sjouwen samen rond en dat geldt ook voor moeder en kind. Steeds vaker zijn ze ook met zijn vieren en de aparte kooi is al lang opgeheven.
Nu is het alleen nog spannend of het een haan of een hennetje is. In het laatste geval blijft alles zoals het is, in het eerste geval zal er een keuze gemaakt moeten worden want twee hanen is teveel van het goede in de tuin van een doorzonwoning. We zullen zien.

Daktuin op zijn Frans of op zijn Dolders

In Normandië zagen we een bijzondere daktuin:

Het was daar trouwens niet het enige huis met een rieten dak waar dit soort planten op de nok stonden. Een klein beetje googlen levert het zinvolle weetje op dat dit vroeger in Nederland ook een gewoonte was. De vetplanten nemen veel water op maar versterken met hun wortels ook de nokrand die op zichzelf redelijk kwetsbaar is.

Zelf kijk ik vrijwel de hele dag vanaf mijn werkplek op dit dak:

En dat kan natuurlijk leuker. Via mede-BNI-lid Jorrit Zwart kreeg ik een folder met onder andere dit plaatje:

Een systeem met lage bakken die je gewoon op een plat dak kunt plaatsen. Inclusief folie, substraat en planten. Vetplanten of grassen en kruiden. En nog betaalbaar ook.

Ik zette het meteen op mijn verlanglijstje voor mijn verjaardag. Jammer genoeg wordt het waarschijnlijk nog niet dit jaar want het dak moet eigenlijk eerst gerenoveerd worden voordat we er nieuwe dingen mee kunnen doen. Geen hele dringende renovatie maar wel iets voor de komende jaren. Ik moet dus nog even geduld hebben.
Maar het blijft op mijn verlanglijstje staan, zeker weten.