Dokter Jopie

De buurvrouw is wat vervelend gevallen in het bos en heeft een winkelhaakwond aan haar onderarm. Net op een plek die ze zelf niet echt goed kan zien en daarom schiet ik te hulp. De huisarts heeft de wond schoongemaakt en gehecht, aan mij de eer om er na twee dagen een nieuwe pleister op te plakken. Het ziet er niet echt jofel uit: duidelijk ontstoken. Met mijn gezond-verstand-medische kennis denk ik hardop met haar mee: de wond moet schoon en dan lijkt een sodabadje nuttig. Het kan in ieder geval geen kwaad. Relativerend duid ik mezelf aan als ‘Dokter Jopie’.

Zo noemden wij dat thuis. Vooral mijn vader kreeg die rol regelmatig. Als gymleraar en eigenaar van een EHBO-diploma kreeg hij vaker te maken met eenvoudige verwondingen en kwetsuren. Hij gaf gezond-verstand-advies, zwachtelde iets in, plakte een pleister en stelde vooral gerust.
Een grote muggenbult? Enkel verzwikt? Hoofd gestoten? Een consult bij dokter Jopie en het ging vast beter.

Mijn buurvrouw intussen moest lachen om die naam maar vertelde de volgende dag dat bij haar vroeger in de buurt in Haarlem een meisje woonde die verpleegster was. Zij noemde alles bij de officiële naam: geen blindedarm maar appendix bijvoorbeeld. Dat vonden ze een beetje dikdoenerij en ze noemden haar ‘zuster Jopie’.

Dat zette mij aan het denken: hoe kwamen wij eigenlijk aan die naam? Navraag bij mijn moeder leverde het volgende verhaal: “Er was eens een buurman die een zuster te logeren had. Die zuster had iets aan een enkel dat niet goed genas. Je vader had daar wel wat voor: zalfje, lapje, bezwerinkje. Omdat tante Roelie zijn naam niet meer wist noemde ze hem dokter Jopie. Zo worden tradities geboren.”

Dezelfde naam in Bussum en Haarlem? Dat klinkt bijna alsof het ergens anders vandaan moet komen? Was het misschien een personage in hoorspel of televisieserie? Of een ander bekend karakter?

Ik vroeg het op Twitter maar dat leverde niets op (anders dan ‘mijn zuster heet Jopie’ en ‘wij noemen dat pleegzuster bloedwijn’).
De man des huizes googlede een andere optie: in het Haarlems Dagblad uit 1900 (!) staat de volgende advertentie:

En dit komt uit de Groene Amsterdammer uit 1926:

 

Fransche kluchten om meer jongeren naar de schouwburg te trekken. Zou die tante Roelie die vroeger bezocht hebben? Haar zere been was vast ergens begin jaren zestig toen ik zelf nog heel klein was. Ze zal toen best al wat ouder geweest zijn, oud genoeg om in het begin van de eeuw als ‘jongere’ naar “Dokter Jopie” te zijn geweest.

Geen idee, niet meer te controleren maar wel de leukste verklaring.
Op het internet is hier verder niet heel veel over te vinden, anders dan de vermelding in een bibliotheekcatalogus:

Een voordracht voor heer en dame, 8 pagina’s uit 1886. Als auteur alleen de initialen J.R. En de uitgever N.W Lienard Everts maar die bestaat niet meer. Een bedrijf met die naam wel: een groothandel in textiel. Wel weer toevallig: gevestigd in Huizen, de plaats waar ik ben opgegroeid en waar mijn ouders nog steeds wonen.

Toeval? Vast. Een leuk verhaal? Altijd!